Pendahuluan
- Tentera Perancis di bawah Napoleon Bonaparte telah
menceroboh Mesir pada pertengahan tahun 1798 setelah menewaskan tentera
kerajaan Mamluk yang memerintah Mesir ketika itu. Perancis menduduki Mesir
selama tiga tahun.
- Selepas itu, British menceroboh Mesir pada tahun 1882.
Isi-isi penting
- Perancis yang muncul sebagai satu kuasa revolusi yang
agresif telah berjaya menundukkan sebahagian daripada kerajaan beraja di
Eropah. Namun begitu, Napoleon berasa belum puas selagi musuh utama Perancis
iaitu Britain, sebuah negara yang mengamalkan sistem pemerintahan monarki
ditewaskannya.
- Napoleon telah mengambil langkah untuk menakluk Mesir
yang terletak di tengah-tengah jalan pelayaran bagi melemahkan ekonomi Britain.
Dengan menundukkan Britain, Napoleon berharap menjadi pemimpin teragung di
dunia. Bagaimanapun, kekalahannya di tangan Duke of Wellington menghancurkan
cita-citanya itu.
- Pada bulan Mac 1801, tentera Turki Uthmaniyah yang
turut dianggotai penduduk Mesir di samping bantuan daripada pihak British
berjaya mengusir keluar tentera Perancis dari bumi Mesir. Tanpa bantuan tentera
British, mungkin Perancis dapat bertahan lebih lama di Mesir.
- Sebelum meletusnya Pemberontakan Urabi (1881), di Mesir
telah muncul dua golongan penentang terhadap penguasaan asing. Pertama,
penentang yang terdiri daripada golongan awam yang terdiri daripada golongan
bangsawan (pasha), ulama, dan tuan tanah. Kedua, ialah pegawai tentera Mesir
(yang berketurunan Mesir asli yang dikenali sebagai Fellaftin ).
- Golongan awam berhasrat untuk menentang penguasaan
asing ke atas bumi Mesir. Bagaimanapun, golongan kedua iaitu, pegawai tentera
pegawai tentera Mesir menentang kepimpinan Turki-Circassia yang mempunyai taraf
istimewa dalam bidang pentadbiran dan
ketenteraan.
- Apabila ada usaha untuk mengehadkan saiz tentera Mesir,
ramai daripada pegawai berketurunan Fellahin yang diberhentikan perkhidmatan
berbanding dengan pegawai tinggi tentera berketurunan Turki-Circassia yang
dikekalkan jawatan mereka.
- Dua golongan ini (golongan awam dan pegawai tentera
Mesir) telah bergabung mendokong dasar nasionalisme Mesir apabila bangsa Eropah
menunjukkan permusuhan terhadap mereka.
Pergerakan ini bersatu di bawah pimpinan Kolonel Ahmed
Urabi yang bercita-cita mengusir bangsa Eropah seluruhnya dari bumi Mesir.
- Urabi menubuhkan sebuah pertubuhan sulit dalam tentera
bagi mengatasi masalah diskriminasi sosial, kemelesetan ekonomi dan keruntuhan
akhlak masyarakat Mesir.
- Urabi dengan galakan daripada wakil pemerintah Turki
Uthmaniyah di Mesir iaitu Khedif Ismail telah menubuhkan sebuah parti yang
dikenali sebagai Parti Kebangsaan (Hizb al-Watani) yang berjuang menghapuskan
pengaruh asing dalam pentadbiran Mesir, menjamin agar hutang piutang asing dibayar
dengan syarat harta rakyat Mesir tidak dirampas serta menyeru agar kuasa Khedif
dipulihkan kembali serta segala pendapatan daripada perkhidmatan kereta api
Mesir dipulangkan kepada Kerajaan Mesir.
- Usaha tersebut tidak beriaya apabila pihak British dan
Perancis bertindak balas hingga menyebabkan Sultan Abdul Hamid II' Sultan Turki
Uthmaniyah didesak menfngkirkan Khedif Ismail dan digantikan puteranya sebagai
Khedif baru, iaitu Taufik pada tahun 1879.
- Biarpun percubaan pertama menghadapi British tidak
berjaya, tetapi golongan nasionalis ini tidak berputus asa. Pihak tentera terus
mendapat sokongan daripada pegawai kerajaan, ulama yang tertindas, dan golongan
Petani.
- Pada mulanya golongan nasionalis menuntut kepada pihak
British hal-hal yang menjadi sungutan Pihak tentera, pemerintahan sistem
perlembagaan, dan penubuhan sebuah parlimen yang tetap.
- Keadaan berubah menjadi lebih radikal apabla segolongan
ahli Majlis menuntut supaya belaniawan Mesir dibahaskan dalam Majlis Para
Pembesar Negara (Parlimen Mesir)' Kuasa Eropah yang diketuai British menolak
tuntutan tersebut kerana bimbang kadar pemotongan cukai daripada pendapatan
Mesir kepada kuasa-kuasa Eropah akan dicabar oleh golongan nasionalis Mesir.
- Sehubungan itu, British mendesak supaya Khedif Taufik menerima
ketetapan pihak Barat. Perkembangan ini menimbulkan ketegangan. Rusuhan berlaku
di hilir Mesir dan beberapa orang Kristian dibunuh.
- Pada akhir tahun 1881, Ahmed Urabi dan para
penyokongnya telah mengambil alih kuasa daripada KhedifTaufik dan akhirnya
Taufik meminta perlindungan daripada pihak British. Bagi
memulihkan keamanan dan menjaga kepentingan perdagangan dan
pertahanannya, British mengambil keputusan untuk menceroboh Mesir secara
langsung pada tahun 1882.
- Pada bulan Julai 1882, pihak berkuasa British telah
menghantar Laksamana Seymor dengan angkatan tentera lautnya memaksa pihak
nasionalis membubarkan pertahanan mereka di
iskandariah. Apabila tuntutan itu ditolak, tentera laut
British pun membedil Iskandariah dan seterusnya menakluk Port Said, lsmailiah,
dan bandar Suez.
- Urabi dan tenteranya cuba bertahan tetapi tidak dapat
menahan asakan British. Mesir terus meniadi tanah British. Taufik kembali ke
Mesir dan dilantik semula sebagai Khedif Mesir.
- Pemimpin nasionalis Mesir seperti Urabi telah dibuang
negeri di Sri Langka. Muhammad Abduh yang menyokong perjuangan Urabi pula telah
diusir ke Perancis.Dengan itu, Perlembagaan Mesir digubal pada tahun 1923, dan
Ahmad Fuad memakai gelaran sultan iaitu Raja Fuad I. Melalui pilihan raya, Saad
Zaghlul dilantik sebagai Perdana Menteri Mesir.
Kesimpulnnya,Pihak British berjaya membendung penentangan penduduk
Mesir kerana kerajaan British terpaksa memberi keutamaan kepada isu-isu di
Mesir disebabkan penguasaan Terusan Suez
yang merupakan laluan antarabangsa.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan