Al-Masudi merupakan ahli pelayaran Islam yang menghasilkan bahan-bahan penyelidikan. Bincangkan sumbangan beliau dalam bidang geografi. [20m]

Nama penuh Al-Mas'udi ialah Abu al-Hassan Ali bin Husayn binAli al-Mas'udi. Beliau dilahirkan di kota Baghdad pada 283 H. atau 895 M.. Beliau berketurunan Arab. Beliau pernah menjelajah ke seluruh pelosok dunia. Penjelajahan beliau bermula dari Parsi pada tahun 914 M.. Kemudian beliau meneruskan pelayaran ke India, Sri Lanka, Indo-China hingga ke China. Dalam perjalanan pulang,beliau pemah singgah di Madagascar, Zanzibar,Sudan, Oman dan Basrah. Semasa beliau berada di Fustat, beliau telah mengarang Akhbar al-Zaman yang mengandungi 30 jilid.Kandungan kitab ini adalah tentang cerita-cerita sejarah. Berdasarkan pengalaman dan pengembaraan, beliau telah banyak membuat penyelidikan. Hasil penyelidikannya dapat dilihat dalam bidang geografi.

      Antara sumbangan beliau yang amat terkenal ialah karya agungnya, iaitu kitab Muruj al-Dhahab.Kitab ini boleh dianggap sebagai sebuah ensiklopedia geografi. Kitab ini turut menggabungkan geografi fizikal dengan geografi manusia. Beliau cuba menggabungkan disiplin geografi dengan disiplin sejarah agar kajiannya lebih menarik dan relevan. Beliau juga memberikan gambaran tentang gempa bumi, perairan Laut Mati dan tajuk-tajuk geologi yang lain.

      Sumbangan Al-Mas'udi yang seterusnya ialah sokongannya untuk teori Determinisme Alam Sekitar. Beliau menyokong tanggapan bahawa faktor persekitaran, iaitu iklim yang dipengaruhi oleh planet mempunyai pengaruh yangrapat dengan sikap manusia. Menurut beliau, matahari dan bulan dikatakan menentukan nasib atau jalan hidup orang dari utara dan merupakan sebab mereka mempunyai kemahiran yang tinggi dalam peperangan manakala orang dari selatan mempunyai sifat yang lebih tafakur dan sederhana.

      Beliau juga membahagikan dunia kepada dua bahagian, iaitu bahagian Barat di kawasan

garis lintang tinggi yang dipengaruhi oleh bulan.Penduduk di kawasan ini juga dikatakan panjang umur. Bahagian yang satu lagi ialah bahagian Timur, iaitu di garis lintang pertengahan.

       Al-Mas'udi juga menerangkan perkaitan antara sikap dengan penghidupan manusia. Beliau juga mengaitkan fenomena alam semula jadi dengan kehidupan manusia. Penyelidikannya adalah tentang perwatakan dan gaya hidup puak Arab Badwi. Beliau mengatakan ketegasan dan kecergasan tubuh badan orang Arab Badwi adalah dikaitkan dengan kualiti alam sekitar dan tempat tinggal mereka. Beliau juga berpendapat bahawa iklim juga memainkan pengaruh yang penting. Misalnya, kulit orang Turki yang tinggal di India tidak serupa dengan kulit orang Turki yang tinggal di Turki.

      Al-Mas'udi juga membuat kajian tentang tanah fay. Tanah fay ialah tanah yang diperoleh oleh orang Islam tanpa peperangan. Beliau cuba mengkaji perbezaan wilayah-wilayah ini. Beliau

juga mengkaji flora dan fauna yang terdapat di India, iaitu kawasan di tepi Laut Combay.Dalam aspek geografi kawasan, beliau cuba menerangkan secara terperinci tentang beberapa kawasan di India seperti wilayah Sind dan Makran.

      Aspek penting dalam sumbangan al-Mas'udi ialah metodologi beliau dalam kajian geografi.

Pendekatan beliau berbeza daripada pengkajipengkaji yang lain. Beliau menggabungkan disiplin

geografi dengan disiplin sejarah atau disiplin sosiologi. Beliau juga menggunakan pengetahuan geografinya untuk menyelesaikan masalah-masalah yang dihadapi oleh pelaut.

      Kesimpulnnya,Al-Mas'udi bukan sahaja memberikan sumbangan yang besar dalam bidang geografi tetapi juga dalam bidang pelayaran dan sejarah. Sumbangan beliau secara tidak langsung memberikan manfaat kepada orang Islam serta memberikan gambaran tentang kemajuan umat Islam.