Oleh- AHMAD BIN YAAKOB
Latar belakang al-Ghazali.
Nama Imam al-Ghazali ialah Abu
Hamid bin Muhammad bin Muhammad bin Ahmad Al-Ghazali.Imam Al-Ghazali dilahirkan
pada tahun 450H besamaan dengan 1058M di desa Ghazalah, dipinggir Kota Thus, yang
terletak di Bahagian timur Laut Iran. Menurut Ibn Atsir, beliau digelar
“Al-Ghazali” bersempena dengan gelaran bapanya yang bekerja sebagai pemintal
bulu kambing (al-Ghazzal).[1]Al-Ghazali
pernah memegang jawatan ketua di Madrasah Nizamiyah, Baghdad selama 5 tahun
(1091-1095M). Di universiti tersebut, beliau memberi kuliah dalam bidang hukum
dan teologi.Dalam dunia Islam, al-Ghazali mendapat gelaran Hujjatul Islam (Pembela
Islam ) kerana kepetahan beliau berhujah membela Islam.
Sumbangan Al-Ghazali :
Dunia amat mengagumi al-Ghazali melalui
penulisannya di mana beliau merupakan pengarang yang amat hebat dan berada
dalam kelas yang tersendiri. Kebolehan beliau mengarang tidak dapat disangkal
lagi terutamanya oleh sarjana Barat dan sepanjang hayatnya, beliau telah
mengarang lebih daripada 300 buku.Penulisan al-Ghazali meliputi skop ilmu yang
sangat luas iaitu merangkumi bidang falsafah, keagamaan, kenegaraan dan tanggungjawab
seorang ketua negara.[2]
Bidang Falsafah.
Sumbangan al-Ghazali dalam bidang
falsafah bermula dengan penulisan kitab Maqasid-Falasifah
(Tujuan Ilmu Falsafah) yang membincangkan teori falsafah dan kitab Tahafut al-Falasifah
yang membincangkan penyelewengan falsafah Barat tentang fizik dan metafrzik
daripada sudut pandangan Islam.
Al-Ghazali lantang menegur falsafah
Aristotle berkenaan kewujudan dunia ini sejak azali dan tiada permulaan
manakala al-Ghazali menyatakan dunia berasal daripada tidak ada dan diciptakan
oleh tuhan. Kesan kritikan al-Ghazali tersebut, tidak muncul seorang pun ahli
falsafah terkenal selama 100 tahun selepas beliau.
Ibn al-Ghazali berjasa dalam membela
Islam daripada pengaruh bidaah dan aliran rasionalisme Yunani (Hujjatul Islam).
Ini dapat dilihat dalam penulisannya apabila beliau banyak mematahkan hujah
pihak yang keterlaluan ketika membahaskan isu-isu yang timbul, khasnya
perbincangan ilmu kalam. Al-Ghazah membahaskan ilmu kalam menurut methodologi
Rasulullah SAW dan para sahabat serta menguatkan hujah berteraskan al-Quran,
as-Sunnah dan perbahasan para sahabat. Menurut al-Ghazali, perdebatan
berdasarkan hujah akal tanpa berpaksikan sumber primer hanya akan menambahkan
lagi kerisauan dan kecelaruan dalam masyarakat Islam. Perbahasan al-Ghazali
mengenai masalah-masalah falsafah jauh lebih baik daripada perbahasan ahli-ahli
falsafah sendiri.
Al-Ghazali membahagikan 3
golongan yang membahaskan
falsafah :
a. Atheis - golongan yang
mengingkari wujudnya pencipta yang mentadbir seluruh alam.
b. Natural - golongan ilmuan
yang banyak mengkaji berkaitan dengan tabiat, kejadian dan anatomi manusia,
tumbuhan dan haiwan. Golongan ini mendakwa apabila mati mereka tidak akan hidup
semula, justeru mereka menafikan adanya hari akhirat.
c. Teologi - golongan yang
membincangkan soal-soal ketuhan seperti Plato, Aristotle dan Socretus. Mereka
membahaskan perkara-perkara berkaitan ketuhanan dengan bersumberkan akal.
Al-Ghazali adalah orang pertama yang
mengklasifikasikan semula ilmu falsafah kepada enam bahagian iaitu matematik, mantiq,
fizik, ketuhanan, siasah dan akhlak.Kitab al-Ma'riful' Aqaliyah (Ilmu
Pengetahuan YangRasional) memaparkan tentang hakikat kewujudan ilmu-ilmu yang
rasional serta tujuan penghasilannya.
Sumbangan al-Ghazali yang paling terkenal
ialah dalam bidang keagamaan dan kitabnya lhya' Ulumuddin (Menghidupkan
Ilmu-Ilmu Agama). Kitab tersebut dikarang ketika beliau berumur 50 tahun
menjadi jalan keluar kepada pelbagai fahaman dan aliran. Kitab ini yang
merangkumi ilmu akidah, fiqah, falsafah, akhlak dan tasawuf masih menjadi rujukan
umat Islam masa kini.
Kitab Ayytha al-Walad (Aduhai Anakku)
pula sangat penting kerana mempunyai nasihat beliau kepada anak muridnya tentang
ilmu terbaik yang terdiri daripada lapan perkara dan
diterjemah ke dalam bahasa
Turki.
Al-Ghazali terkenal dalam bidang sains
politik di mana penulisannya terbahagi kepada 2 perkara iaitu teori kenegaraan dan
teori pemerintahan. Buku-bukunya iaitu Mustazh-hiri, alMunqiz Minad Dhalal,
Al-Iqtishad Jil I'tiqad (Kesederhanaan Dalam Kepercayaan ) membincangkan soal
kepimpinan bagi sesebuah negara Islam.
Al-Ghazali juga banyak memberi pandangan
dalam bidang pendidikan berdasarkan pengalamannya sebagai seorang pelajar, guru
dan ketua di Madrasah Nizamiyah. Al-Ghazali merupakan pemikir Islam yang
meninggalkan jasa yang dapat dinilai melalui hasil-hasil karyanya. Beberapa karyanya
telah diterjemah ke dalam pelbagai bahasa Eropah untuk dijadikan rujukan di
pusat-pusat pengajian tinggiHasil-hasil tulisan al-Ghazali telah mempengaruhi
ahli fikir Islam selepasnya seperti Jalaluiddin ar-Rumi, Ibn Rusyd dan Syah
Waliyullah.[3]
Tiada ulasan:
Catat Ulasan